Techniki zwiększające skuteczność uczenia się. Cz. 2

SPOSOBY NAUKI, ZAPAMIĘTYWANIA ORAZ POWTARZANIA MATERIAŁU
Są to nowoczesne metody przyspieszonego uczenia się. Są to techniki dosyć niedawnopowstałe ale odznaczające się wysoką skutecznością. Uczeniu się pomaga uwzględnienie indywidualnego typu zmysłowego np. wzrokowosłuchowo- ruchowego, przyswajanie materiału wizualnie, zapamiętywanie ze słuchu a powtarzanie ruchowo np. pisząc konspekty. Uczenie się jest efektywniejsze, gdy osoba chętnie wykonuje ćwiczenia integrujące pracę obu półkul mózgowych.

WARUNKI, W KTÓRYCH POWTARZANIE SPRZYJA ZAPAMIĘTANIU
– zrozumienie,
– rozłożenie nauki w czasie- częściej i mniejszymi porcjami,
– uczenie się na głos,
– utrwalamy, gdy liczba powtórzeń jest większa niż konieczna do nauczenia materiału,
– zapamiętujemy lepiej, powtarzając całości niż części,
– gdy ufamy własnym możliwościom i mówimy sobie, że możemy zapamiętać,
– przypominamy sobie łatwiej w warunkach analogicznych do tych, w których uczyliśmy się
– pamiętamy lepiej zdania niedokończone, co nie sprawdza się w przypadku, gdy mamy duży lęk przed porażką lub bardzo zależy nam na sukcesie. Wtedy lepsze są zdania dokończone.
– pamiętamy lepiej to, co kontrastuje z tłem, dlatego skuteczne są metody paradoksalnych wyobrażeń.

MNEMOTECHNIKI- zwane systemem umieszczania. Opierają się na wyobraźni i skojarzeniach. Polegają na tworzeniu umysłowych obrazów przedmiotów i idei, które są zapamiętywane przez mało wykorzystywaną na co dzień prawą półkulę mózgu .Umożliwiają skuteczne kodowanie informacji. Są w miarę uniwersalne. Oszczędzają czas. Zmniejszają lęk. Są dobrą zabawą. Łatwe w opanowaniu.

CZYNNIKI WYOBRAŻENIOWO- SKOJARZENIOWE SPRZYJAJĄCE ZAPAMIĘTYWANIU:
1. Zaangażowanie zmysłów.
2. Ruch- wyobrażenie osób lub przedmiotów w ruchu.
3. Kolor- do wyobrażeń stosuj kombinacje, wzory, jaskrawe kolory, nierealne, nietypowo zestawione.
4. Wyobrażenie wielkości- zwiększanie lub zmniejszanie rzeczywistych rozmiarów w wyobraźni.
5. Wyobrażenie ilości- dziesiątki, setki tego, co trzeba zapamiętać.
6. Skojarzenia seksualne.
7. Atmosfera zabawy- śmieszne, karykaturalne wyobrażenia.
8. Stosowanie symboli- zamiast zwykłego wyobrażenia wstaw symboliczne np.zamiast łóżkahamak.
9. Porządkowanie- grupowanie i ustalanie kolejności (ważne przy systemie łączenia) według jakiegoś kryterium, hierarchicznie.
10. Numerowanie- dodaje szczegółowości, przydatne przy porządkowaniu.
11. Pozytywne wyobrażenia- mózg chętniej je przywołuje.
12. Przesada- kolorów, ilości, kształtów, dźwięków.

RODZAJE MNEMOTECHNIK:

AKRONIMY- słowa utworzone z pierwszych liter wyrazów wchodzących w skład całej grupy np. PKO, NBP, PWN. Najbardziej wskazane do zapamiętywania obiektów konkretnych i zbliżonych do siebie. Ich odmianą są twórcze zdania- ułożenie zdania z pierwszych liter wyrazów do zapamiętania np. Moja wiecznie zapracowana mama jutro sama usmaży nam placki – to kolejność planet Układu Słonecznego: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton.

AKROSTYCHY- przeciwieństwo akronimów. Tworzenie zdań, z których pierwsze litery składają się na wyraz do zapamiętania np. Sam teraz rozluźniam ekstremalne spięcie = STRES.

RYMONIMY- krótkie rymowane wierszyki ułatwiające zapamiętywanie informacji np. –uje się nie kreskuje.

SYSTEM ŁĄCZENIA PARAMI- łączenie przedmiotów z listy pierwszego z drugim, drugiego z trzecim, trzeciego z czwartym itd. W wyobraźni łączymy je stosując podane wcześniej techniki wyobrażeniowe. Np. trawa, nóż, pies, klamka. Wyobrażam sobie trawę, której źdźbłami są maleńkie noże (dotykam ich i czuję ukłucia), na pastwisku pasie się pies wielkości krowy (czuję zapach trawy), widzę drzwi, które mają klamkę w kształcie psa (słyszę jak szczeka). Najlepiej by wyobrażenia były niezwykłe, śmieszne, karykaturalne i rozbudzały zmysły. System nadaje się do obiektów konkretnych. Jeśli ma być to pamiętane dłuższy czas to trzeba powtarzać.

MNEMONICZNE HISTORYJKI- w wyobraźni tworzy się śmieszne i przerysowane sceny. Np. dziewczyna, drzewo, parasol, długopis. Idąc przez park ujrzałem chodząca na czworakach dziewczynę, która na mój widok wspięła się na drzewo, które za koronę miało czerwony parasol. Bardzo dobrze bo właśnie zaczął padać deszcz z maleńkich długopisów. Przy dłuższym czasie pamiętania należy je powtarzać.

SYSTEM ZACZEPIANIA- umysłowe kołki- słowa służą zaczepianiu nowej informacji.
System ten ma kilka wariantów:

* rysunkowy system cyfr– każda cyfra ma swój odpowiednik rysunkowy, następnie do niego dodajemy wyraz, który mamy zapamiętać i tworzymy wyobrażenie. Oto odpowiedniki cyfr:
1 świeczka
2 łabędź
3 piersi
4 żaglówka
5 haczyk na ryby
6 trąba słonia
7 kosa
8 bałwan
9 słuchawka telefoniczna
10 plecak ze stelażem
Można stworzyć własne skojarzenia. Teraz robimy listę przedmiotów do zapamiętania np.
1.telewizor, 2.dyliżans, 3.cukierek.
Na ogromnej niebieskiej świecy stoi telewizor, której ekran rozświetla jej płomień (widzę
jasność, czuję zapach świecy).
Ozdobny dyliżans (widzę go) ciągną dwa ogromne łabędzie.
Półnaga tancerka brzucha (słyszę muzykę) ma biustonosz z papierków od cukierków.

* rymowany system cyfr- do cyfr– kołków przyporządkowane są rymowane słowa:
jeden eden
dwa drwa
trzy mży
cztery siekiery
pięć rtęć
sześć jeść
siedem tandem
osiem prosię
dziewięć pieczęć
dziesięć jesień
Metoda działa jak poprzednia.

* system alfabetyczny- ma 27 słów- kołków odpowiadających kolejnym literom alfabetu,
które rozpoczynają się od tych liter np. a- agrafka, b- bez, c- cel. System działa jak
poprzednie.

*system umieszczania- rolę kołków pamięci pełnią wyobrażenia miejsc lub przedmiotów
związanych z konkretnym miejscem. To tak jakby6 np. przechodziło się przez dom i w
każdym z pokoi umieszczało znaczące słowa czy idee w każdym z pomieszczeń. Ważne: nie
powielać przedmiotów, niech będą duże, ruch w jednym kierunku, odległość między
pomieszczeniami lub przedmiotami.

* spółgłoskowy system cyfr oraz system główny- służą zapamiętywaniu długich ciągów cyfr.
Każda cyfra od 0 do 9 ma dołączoną spółgłoskę. Zamiast cyfr np. numerze telefonu
zapamiętuje się te spółgłoski. Można wstawiać samogłoski pomiędzy i powstaną zdania. W
systemie głównym do cyfr od 1 do 10 dołącz się jakiś wyraz. Trzeba zapamiętać te wyrazy.
Potem, gdy zapamiętujemy długie ciągi cyfr to tworzymy barwne historie tworząc
kombinacje tych wyrazów.